Erfðanefnd landbúnaðarins

Frétt frá NordGen

Stofnun norræns þekkingarseturs, auknar rannsóknir og frekari samvinna milli opinberra stofnana og einkafyrirtækja. Þetta er meðal tillagna frá fulltrúum norrænna háskóla, fyrirtækja í plöntukynbótum og samtaka í landbúnaði í nýrri skýrslu sem fjallar um nauðsynleg viðbrögð landbúnaðar á Norðurlöndum við loftslagsbreytingum.

Síðast liðin tvö sumur, þegar úrkoma var nánast engin á Norðurlöndum utan Íslands, hafa leitt í ljós áhrif loftslagsbreytinga á landbúnað á norðurslóðum. Uppskera varð mun minni en í venjulegum árum og margir bændur neyddust til að senda gripi til slátrunar vegna skorts á fóðri. Hópur leiðandi norrænna vísindamanna og sérfræðinga í plöntukynbótum ásamt fulltrúum landbúnaðarsamtaka hafa nú sett fram tillögur í því skyni að draga úr líkum þess að sambærilegir atburðir endurtaki sig. Níu tillögum er beint til norrænna stjórnmála- og embættismanna og eiga þær að hvetja þá til aðgerða sem geta tryggt framtíð landbúnaðar á Norðurlöndum.

„Þessar níu tillögur fela í sér aðgerðir sem tryggja að landbúnaðurinn geti staðist þær áskoranir sem leiða af loftslagsbreytingum og aðlagast þeim. Hlýnandi loftslag getur einnig haft jákvæð áhrif fyrir okkur á Norðurlöndum. Nauðsynlegt er að nýta vel þau tækifæri sem skapast til hagsbóta fyrir landbúnaðinn og hugsa til langs tíma. Sú vinna verður skilvirkust ef hún er unnin í norrænni samvinnu“, segir Sören K. Rasmussen, prófessor við Institut for Plante- og Miljövidenskab við Kaupmannahafnarháskóla.

Mikilvægur þáttur í heildarmyndinni

Tillögur í skýrslunni beinast einnig að mikilvægi þess að kortleggja og tryggja varðveislu erfðaauðlinda til langs tíma, að fjölga nemendum sem mennta sig í plöntukynbótum og tryggja aðstöðu til útitilrauna á plöntum um öll Norðurlönd. Skýrslan setur fram mikilvæg atriði um hvernig standa eigi að fjárfestingum til framtíðar í norrænum landbúnaði.

„Tillögurnar eru settar fram af færustu sérfræðingum á þessu sviði. Nú vonum við að þær leiði til kröftugs átaks í þá átt að tryggja matvælaframleiðslu okkar til framtíðar á Norðurlöndum“, segir Lise Lykke Steffensen, forstjóri NordGen.

Tillögurnar eru eftirfarandi:

• Að koma á fót norrænu þekkingarsetri í þeim tilgangi að þróa nýjar nytjaplöntur sem tryggt geti matvælaframleiðslu á Norðurlöndum til framtíðar.
• Að stuðla að verkefnum sem kortleggja eiginleika erfðaauðlinda sem eru mikilvægar fyrir landbúnað.
• Að sjá til þess að erfðaauðlindir verði varðveittar á öruggan hátt til langs tíma.
• Að halda áfram þróun norrænna samstarfsverkefna milli opinberra aðila og einkafyrirtækja.
• Að tryggja aðstöðu til útitilrauna með plöntur við mismunandi loftslagsaðstæður á Norðurlöndum.
• Að styðja rannsóknir á sviðum sem eru mikilvæg fyrir aðlögun matvælaframleiðslu að breyttu loftslagi.
• Að styðja rannsóknir sem draga úr áhrifum loftslagsbreytinga s.s. ræktun þekjuplantna, ræktun fjölærra plantna og fleiri aðgerða sem binda kolefni.
• Að flýta rannsóknum á mikilvægustu tegundum nytjaplantna á Norðurlöndum og á þróun nýrra yrkja og tegunda.
• Að koma á fót norrænu námi á sviði plöntukynbóta og í skyldum faggreinum.

Skýrslan „Nordic Agriculture and Climate Change: Mitigation and Adaptation“ er árangur vinnufundar sem skipulagður var af NordGen og NordForsk, en það eru stofnanir á vegum Norrænu ráðherranefndarinnar. Skýrsluna má nálgast á hér eða með því að leita að titli hennar.

NordGen (Nordisk Genresource Center) er sameiginlegur plöntugenbanki Norðurlandanna og þekkingarsetur um erfðaauðlindir. NordGen starfar á vegum Norrænu ráðherranefndarinnar í þeim tilgangi að vernda og styðja notkun erfðaauðlinda sem tengjast matvælum, landbúnaði og skógrækt. Aðsetur NordGen er í Alnarp í Svíþjóð og Ási í Noregi.

Þýðing, Emma Eyþórsdóttir